NGỮ PHÁP TIẾNG Ý(GRAMMATICA ITALIANA)
LỜI NÓI ĐẦU
Các bạn thân mến, ngôn ngữ đuợc xem là chiếc chìa khoá giúp chúng ta mở cánh cửa dẫn tới các nền văn hoá và văn minh của nhân loại. Việc nắm bắt một ngôn ngữ không phải là chuyện khó nhưng cũng không phải là cái có thể làm được trong một sớm một chiều. Điều đó có nghĩa là để thành công, bạn cần có lòng kiên nhẫn và sự khổ luyện. Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Bác đã nói thế. Với sự nhẫn nại và lòng kiên trì, các bạn chắc chắn sẽ thành công trong việc đọc hiểu được tiếng Ý (Italiano). Để hiểu hơn về đất nước xinh đẹp nằm ven bờ Địa Trung Hải. Cái nôi của nghệ thuật phục hưng với những họa sĩ danh bất hư truyền như Leonard da Vinci, Michel Angelo v...v. Đất nước của tháp nghiêng Pizza, của món mỳ ống Spaghetti, của kênh rạch chằng chịt, của mafia và của JUVE bất tử của tất cả chúng ta. Dưới đây, mình sẽ lần lượt trình bày những vấn đề cơ bản nhất của ngữ pháp tiếng Ý. Các bạn hãy tiếp cận nó một cách từ từ và làm thêm cả các ví dụ nhé. Mưa dầm lâu thấm đất. Nếu bạn biết được ít nhiều về tiếng Ý qua những gì mình viết thì đó cũng là niềm vui của chính người viết vậy. Chúc các bạn thành công.
THÂN CHÀO
THIẾU NỮ ĐẾN TỪ DELLE ALPI
BÀI 1: QUÁN TỪ (ARTICOLO)Quán từ (còn gọi là mạo từ) trong tiếng Ý chia làm hai loại: Quán từ bất định (Articolo Indeterminativo) và quán từ xác định(Articolo Determinativo) (tương tự quán từ bất định (a, an) và quán từ xác định (the) trong tiếng Anh. Chúng ta hãy bắt đầu từ cách dùng quán từ bất định trong tiếng Ý. Quán từ bất định số ít của tiếng Ý gồm có các từ UN, UNO, UNA VÀ UN’ (TƯƠNG ĐƯƠNG A/AN TRONG TIẾNG ANH).
1a. QUÁN TỪ BẤT ĐỊNH+UN: Dùng trước một danh từ giống đực, số ít (vd: un cane (a dog), un albero (a tree) v...v
+UNO: Dùng trước một danh từ giống đực, số ít bắt đầu bằng S+phụ âm; Z, Ps; Gn; X(vd: uno studente (a student) v...v
Như vậy các bạn hiểu một cách đơn giản là “UNO” là trường hợp đặc biệt của “UN”
+UNA: Dùng trước một danh từ giống cái, số ít (vd: una casa (a house)
UN’: Dùng trước một danh từ giống cái, số ít bắt đầu bằng một nguyên âm (vd: un’amica, un’italiana v...v)
Dạng số nhiều của UN là DEI; của UNO và UN (đứng trước một danh từ bắt đầu bằng nguyên âm) là DEGLI; của UNA và UN’ là DELLE. Vấn đề này lại liên quan tới dạng danh từ giống cái/giống đực cũng như danh từ số ít/số nhiều trong tiếng Ý. Vậy các bạn tạm ghi nhớ như sau: Thông thường, danh từ giống cái, số ít trong tiếng Ý có tận cùng bằng “a” (vd: casa (house), amica (girlfriend) v...v). Còn lại những giống từ số ít khác thuộc về giống đực. Và thường thì DANH TỪ số nhiều trong tiếng Ý có đuôi là “i” (vd: cane chuyển sang số nhiều là cani (dog biến thành dogs); studente có số nhiều là studenti (student biến thành students) v...v
Dường như em đang mơ một giấc mơ không có anh
Dường như con tim em đang cất tiếng không cần anh
Dù sao đi chăng nữa cũng chỉ là một lời hứa
Dù sao đi chăng nữa anh vẫn yêu như ngày xưa
Ngày xưa tay trong tay em hứa mãi không đổi thay
Gờ say mê bên ai em đổ lỗi anh vô tình
Thà yêu trong cay đắng vẫn hơn một đời xa vắng
Tình anh đôi tay trắng mãi xót xa mộng tình nhân
Nếu người ấy không yêu em như anh từng yêu
Chỉ là thoáng qua bao đam mê đến bên đời
Để rồi lãng quên xem yêu đương như trò chơi
Hãy về với anh ta xây lại tinh yêu mới
Nếu người ấy yêu em như anh đã từng yêu
Thì em hãy quên anh như quên một trò chơi
Trò chơi ấi ân không yên vui giữa ba người
Đành xin chấp nhận tiễn đưa em về bên người.1b. QUÁN TỪ XÁC ĐỊNHCũng tương tự như với quán từ bất định, quán từ xác định trong tiếng Ý cũng chia theo giống đực và giống cái cũng như số ít và số nhiều.
Quán từ xác định dùng cho danh từ giống đực, số ít là “IL”. Với các danh từ giống đực, số ít bắt đầu bằng “S” hoặc “Z” thì dùng quán từ tương ứng là “LO”. Với những danh từ giống đực, số ít nhưng bắt đầu bằng một nguyên âm thì dùng quán từ xác định là L’. Với những danh từ giống cái, số ít thì quán từ xác định là “LA”. Nếu danh từ đó bắt đầu bằng một nguyên âm thì quán từ xác định là L’. Đối với danh từ giống đực, số ít thì dạng số nhiều của “IL” là “I”; của “LO” và L’ là “GLI”. Với danh từ giống cái, số ít thì dạng số nhiều của “LA” và L’ đều là “LE”.
Dường như em đang mơ một giấc mơ không có anh
Dường như con tim em đang cất tiếng không cần anh
Dù sao đi chăng nữa cũng chỉ là một lời hứa
Dù sao đi chăng nữa anh vẫn yêu như ngày xưa
Ngày xưa tay trong tay em hứa mãi không đổi thay
Gờ say mê bên ai em đổ lỗi anh vô tình
Thà yêu trong cay đắng vẫn hơn một đời xa vắng
Tình anh đôi tay trắng mãi xót xa mộng tình nhân
Nếu người ấy không yêu em như anh từng yêu
Chỉ là thoáng qua bao đam mê đến bên đời
Để rồi lãng quên xem yêu đương như trò chơi
Hãy về với anh ta xây lại tinh yêu mới
Nếu người ấy yêu em như anh đã từng yêu
Thì em hãy quên anh như quên một trò chơi
Trò chơi ấi ân không yên vui giữa ba người
Đành xin chấp nhận tiễn đưa em về bên người. Bây giờ các bạn làm thử một vài ví dụ nhé
1a. Dùng quán từ bất định thích hợp cho các danh từ sau rồi chuyển sang dạng số nhiều tương ứng (nếu có)
amico (boyfriend); amíca(girlfriend); libro(book); indiano(Indian); indiana(Indian); uomo(man); donna(woman); ragazza(girl)
1b.Dùng quán từ xác định thích hợp cho các danh từ sau rồi chuyển sang dạng số nhiều tương ứng (nếu có)
padre(father); madre(mother); studio(study); lingua(language); ristorante(restaurant); Italia (Italy); anno(year); studente(student)
Dường như em đang mơ một giấc mơ không có anh
Dường như con tim em đang cất tiếng không cần anh
Dù sao đi chăng nữa cũng chỉ là một lời hứa
Dù sao đi chăng nữa anh vẫn yêu như ngày xưa
Ngày xưa tay trong tay em hứa mãi không đổi thay
Gờ say mê bên ai em đổ lỗi anh vô tình
Thà yêu trong cay đắng vẫn hơn một đời xa vắng
Tình anh đôi tay trắng mãi xót xa mộng tình nhân
Nếu người ấy không yêu em như anh từng yêu
Chỉ là thoáng qua bao đam mê đến bên đời
Để rồi lãng quên xem yêu đương như trò chơi
Hãy về với anh ta xây lại tinh yêu mới
Nếu người ấy yêu em như anh đã từng yêu
Thì em hãy quên anh như quên một trò chơi
Trò chơi ấi ân không yên vui giữa ba người
Đành xin chấp nhận tiễn đưa em về bên người.
